Świadczenia dla poszkodowanego w wypadku komunikacyjnym

Odszkodowanie za wypadek

Osoba bezpośrednio poszkodowana w wypadku komunikacyjnym, jak i rodzina, a także najbliżsi osoby zmarłej w wypadku drogowym, mają prawo do rekompensaty swojej szkody i krzywdy z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku.

Uwaga!
W sytuacji, gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia i nie jest nam znane jego ubezpieczenie OC, wówczas swoje roszczenia kierujemy do dowolnego zakładu ubezpieczeń, który sprawę przekazuje do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (skrót: UFG).

W poniżej zamieszczonym artykule zawarto informacje na temat świadczeń odszkodowawczych dla bezpośrednio poszkodowanego w wypadku w komunikacji.

Ubezpieczenie OC

Ubezpieczenie OC jest jednym z obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych uregulowanych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Istotą umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest zobowiązanie się zakładu ubezpieczeń do wypłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k. c.(1)). Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków (art. 9 ust. 1 u. o.(2)).

W związku z powyższym, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia (art. 34 ust. 1 u. o.). Odszkodowanie zgodnie z art. 36 ust 1 u. o. ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Świadczenia odszkodowawcze dla Poszkodowanego

Poszkodowanemu, który nie ze swej wyłącznej winy doznał uszczerbku na zdrowiu na skutek udziału w wypadku, będzie co do zasady przysługiwało roszczenie o:

• jednorazowe odszkodowanie na pokrycie wszelkich wynikłych ze zdarzenia kosztów z art. 444 § 1 k.c.,
• rentę dla wyrównania szkód o charakterze trwałym z art. 444 § 2 k.c.,
• jednorazowe odszkodowanie o charakterze kompensacyjnym z art. 447 k.c. tzw. kapitalizacja renty,
• zadośćuczynie z art. 445 k.c.

Odszkodowanie za wypadek

W myśl art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego: “W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty”.

Zwrócić należy uwagę, że w roszczeniu o odszkodowanie mieści się żądanie zwrotu kosztów leczenia, obejmujące wszelkie koszty wynikłe z uszkodzenia ciała, a więc zarówno te jednorazowo wynikłe z konieczności zakupu potrzebnego sprzętu medycznego, jak też te cykliczne, wynikające z zakupu lekarstw, opłacenia wizyt lekarskich, prowadzonej rehabilitacji czy zakupu paliwa na konieczne przejazdy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, sygn. akt III APa 11/2010).

Nadto, w myśl art. 447 k.c.:
“Z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu”.

Uwzględnienie żądania przyznania jednorazowego odszkodowania w zamian za rentę zależy od zaistnienia przesłanki w postaci ważnych powodów, którą trzeba interpretować przy zachowaniu kryterium zarówno obiektywnego, jak i subiektywnego (SN w wyroku z 25 lipca 2001 r., I CKN 1140/99).

Należy dodać, że na żądanie poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Renta powypadkowa

Renta dla poszkodowanego, uregulowana w art. 444 par. 2 k.c. ma charakter odszkodowawczy i jest przyznawana bezpośrednio poszkodowanemu, jeżeli spełnił co najmniej jeden z warunków do jej przyznania tj.:

• utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej,
• zwiększyły się jego wydatki,
• zmniejszyły się jego widoki na przyszłość.

Ma ona na celu naprawienie szkody przyszłej, wyrażającej się w wydatkach na zwiększone potrzeby oraz w nieosiągnięciu tych zarobków i innych korzyści majątkowych, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć w przyszłości, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

Zadośćuczynienie dla poszkodowanego

Zadośćuczynienie, czyli świadczenie kompensacyjne za cierpienia fizyczne i psychiczne doznane przez poszkodowanego, to często jedno z najwyższych przyznawanych poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych świadczeń.

Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia należy uwzględnić wszystkie elementy krzywdy, łącznie z tymi, które mogą ujawnić się w przyszłości, dlatego też osobiste cechy każdego z uprawnionych oraz ich indywidualna sytuacja życiowa sprawiają, że wysokość przyznawanych zadośćuczynień jest rozmaita.

W każdym przypadku wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia.

Podsumowanie

Wysokość przyznanych świadczeń poszkodowanemu w wypadku, będzie zależała od wielu czynników, przede wszystkim od stopnia uszczerbku na zdrowiu, skali doznanego cierpienia, zmiany sytuacji życiowej, ponoszonych kosztów leczenia czy możliwości dowodowych strony.

Zazwyczaj poleca się poszkodowanym zasięgnięcie porady prawnej przed rozpoczęciem dochodzenia odszkodowania. Ważne jest już w początkowej fazie postępowania posiadanie strategii postępowania i odpowiednie przygotowywanie się do niego pod względem dowodowym. Niektórych błędów popełnionych przez poszkodowanych na etapie likwidacji szkody z ubezpieczenia OC przed zakładem ubezpieczeń nie da się później naprawić w postępowaniu sądowym, stąd do dochodzenia odszkodowania należy się przygotować przed przystąpieniem do niego.