Wypadek – odszkodowanie i zadośćuczynienie dla poszkodowanego

Odszkodowanie i zadośćuczynienie za wypadek dla poszkodowanego a kwestia OC

Ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za szkody osobowe na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Katalog świadczeń przysługujących poszkodowanemu w wypadku komunikacyjnym, związanych z realizacją obowiązków odszkodowawczych jest obszerny.

W zależności od poniesionej szkody, poszkodowanemu w wypadku względem ubezpieczyciela przysługiwać może:

• roszczenie o odszkodowanie za wypadek, czyli naprawienie szkody majątkowej, w tym zwrot wszelkich kosztów związanych z wypadkiem,
• zadośćuczynienie za wypadek, czyli zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę,
• rentę uzupełniającą, rentę związaną z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej, rentę w związku ze zwiększeniem się potrzeb lub zmniejszeniem widoków powodzenia na przyszłość poszkodowanego, a także jednorazowe odszkodowanie (tzw. kapitalizację renty).

Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny

Poszkodowany w wypadku komunikacyjnym ma prawo żądać od ubezpieczyciela odszkodowania za poniesione straty materialne, pozostające w związku z wypadkiem. Do wszelkich kosztów, których zwrotu może domagać się poszkodowany w wypadku, zaliczyć można koszty związane z leczeniem i rehabilitacją poszkodowanego, w tym:

1. zakupu leków, sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego,
2. konsultacji lekarskich (koszty transportu do lekarza),
3. wizyt w placówkach leczniczych,
4. zabiegów mających na celu przywrócenie sprawności organizmu,
5. koszty dyżurów pielęgniarskich przy chorym,
6. koszty zapewnienia osobie poszkodowanej opieki (koszty odwiedzin osób bliskich),
7. wydatki na specjalną dietę.

Ponadto, można domagać się zwrotu kosztów związanych z przekwalifikowaniem się do nowego zawodu, nabycia przedmiotów koniecznych do nauki lub prowadzenia działalności czy readaptacji mieszkania pod potrzeby poszkodowanego.

Istotną kwestią jest także możliwość żądania zwrotu utraconego wynagrodzenia lub innych należności z tytułu wykonywania pracy zarobkowej. Poszkodowany powinien jednak pamiętać o konieczności udowodnienia (w niektórych przypadkach uprawdopodobnienia) poniesionych strat materialnych.

Zadośćuczynienie za wypadek

Osobie poszkodowanej w wypadku przysługuje także świadczenie kompensujące szkodę o charakterze niemajątkowym, czyli zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę. Z uwagi na fakt, że świadczenie to powinno być każdorazowo rozpatrywane w sposób indywidualny, uwzględniwszy czynniki wypracowane przez orzecznictwo sądowe, to właśnie na jego tle powstaje najwięcej kontrowersji.

Często spory powstałe między poszkodowanym, a ubezpieczycielem znajdują swój finał w sądzie. Biorąc pod uwagę względnie jednorazowy oraz uznaniowy charakter tego świadczenia, ubezpieczyciele ograniczają się do określania zasadności oraz wysokości zadośćuczynienia za wypadek poprzez posługiwanie się tabelami procentowego uszczerbku na zdrowiu i odpowiadającymi stawkami. Praktyka ta, znacząco różni się od sposobu ustalania zadośćuczynienia wypracowanego przez orzecznictwo.

Od czego zależy zatem wysokość zadośćuczynienia za wypadek? Na to pytanie nie można odpowiedzieć w sposób jednoznaczny. Z uwagi na fakt, że zadośćuczynienie za doznaną krzywdę ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych poszkodowanego, z pewnością powinno ono przedstawiać realną dla niego wartość.

Wysokość zadośćuczynienia powinna zostać uzależniona od wielu okoliczności, w szczególności rozmiaru uszkodzenia ciała, dolegliwości fizycznych, trwałości następstw powypadkowych, prognozy na przyszłość, wieku poszkodowanego, możliwości wykonywania zawodu, zaspokajania potrzeb kulturalnych i in. Zdrowie ludzkie jest dobrem szczególnie cennym, z tego względu zadośćuczynienie, mające na celu wyrównanie uszczerbków w zdrowiu poszkodowanego, powinno być stosowne do odczuwanych przez niego cierpień.

Obecnie można zaobserwować tendencję zwyżkową w zakresie kwot zadośćuczynień za wypadki komunikacyjne przyznawanych przez sądy.

Renta za utratę zdolności do pracy zarobkowej

Jeżeli w skutek udziału w wypadku poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, może on żądać od podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody, stosownej renty.

Poszkodowany posiada również prawo do zamiany przysługującej mu renty na jednorazowe odszkodowanie, często określane jako tzw. kapitalizacja renty. Kapitalizacja renty jest uzasadniona przede wszystkim, w przypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a jednorazowe świadczenie umożliwi mu wykonywanie innego zawodu czy też rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej.

W praktyce, na etapie przedsądowym przyznawane świadczenia odszkodowawcze nie zaspokajają w pełni roszczeń osób poszkodowanych. Najczęściej, dopiero na etapie postępowania sądowego zasądzane odszkodowanie i zadośćuczynienie są satysfakcjonujące. Należy jednak pamiętać, że postępowanie przed sądem może wiązać się z dodatkowymi kosztami, dlatego warto przemyśleć kwestię wszczęcia postępowania i ocenić realnie możliwość uzyskania poszczególnych świadczeń oraz ich wysokości.