Zabezpieczenie roszczenia – wstrzymanie płatności rat kredytu we frankach

Zawieszenie kredytu frankowego – czy można wstrzymać płatność rat kredytu we frankach?

Z uwagi na długotrwałe postępowanie sądowe i fakt, że duża część kredytobiorców dokonała już na rzecz banku spłat kwot przekraczających wartość otrzymanego kapitału, coraz więcej frankowiczów wraz z wniesieniem powództwa przeciwko bankowi decyduje się na jednoczesne złożenie wniosku o zabezpieczenie poprzez wstrzymanie płatności rat kredytu. Czym jest wstrzymanie płatności rat kredytu we frankach i kiedy jest w ogóle możliwe jego uzyskanie?

Warto już na początku zaznaczyć, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia dotyczący kredytów we frankach może być złożony w przypadku roszczenia o ustalenie nieważności umowy kredytu.

Przesłanki udzielenia zabezpieczenia – kiedy możliwe jest zawieszenie płatności rat kredytu frankowego?

W myśl art. 730¹ § 1 k.p.c. istnieją dwie przesłanki uzasadniające udzielenie przez sąd zabezpieczenia. Są nimi uprawdopodobnienie dochodzonego roszczenia oraz uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Przy czym obie wskazane wyżej przesłanki powinny być spełnione łącznie.

W zakresie pierwszej z wymienionych przesłanek należy uprawdopodobnić, że w konkretnych okolicznościach faktycznych uprawnionemu przysługuje roszczenie podlegające ochronie w świetle obowiązujących przepisów prawa. Z praktycznego punktu widzenia odnosi się to do sytuacji, w której roszczenie zawarte w pozwie na pierwszy rzut oka nie budzi wątpliwości – należy wykazać w pozwie, że umowa kredytowa zawiera klauzule abuzywne, które w konsekwencji mogą doprowadzić do nieważności umowy, np. kwoty rat kredytu indeksowanego do waluty obcej określane są w harmonogramie spłaty w walucie obcej a spłacane w PLN, przeliczone po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym spłatę Raty określonym w Umowie; Kredyty udzielane w walutach obcych uruchamiane i spłacone są w równowartości złoty obliczanej na zasadach określonych w (…). W tym kontekście warto zwrócić uwagę na mapę klauzul abuzywnych umieszczonej na stronie Rzecznika Finansowego.

Druga przesłanka tj. uprawdopodobnienie interesu prawnego w praktyce odnosi się do sytuacji, w której sąd zastanawia się czy istnieje uzasadniona obawa, że Pozwany może uniemożliwić w przyszłości wyegzekwowanie dochodzonego pozwem roszczenia lub że po wydaniu wyroku w sprawie, wierzyciel nie będzie posiadał już majątku pozwalającego na wyegzekwowanie wyroku. Najczęstszym argumentem dotyczącym tej kwestii jest trudna sytuacja finansowa banku – istnienie ryzyka niewypłacalności banku, co może skutkować tym, że brak udzielenia zabezpieczenia uniemożliwi wykonanie zapadłego orzeczenia oraz to, że umowa kredytowa wygenerowała długoterminowy stosunek prawny, który nie został dotychczas wykonany.

Kiedy można złożyć wniosek o zabezpieczenie w sprawie frankowej?

Wniosek o zabezpieczenie może być złożony zarówno w pozwie jak i w trakcie trwania postępowania. Z punktu widzenia kredytobiorcy najbardziej korzystnym jest złożenie wniosku już w samym pozwie, gdyż taki wniosek nie będzie podlegał już dodatkowej opłacie (inaczej w przypadku złożenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia w toku postępowania – zgodnie z art. 68 u.k.s.c. opłata wynosi 100 zł). Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu. W przypadku spełnienia ww. przesłanek sąd udzieli zabezpieczenia poprzez wstrzymanie płatności rat kredytu, w innym przypadku (brak spełnienia przesłanek) sąd oddali wniosek kredytobiorców.

Jak w praktyce wygląda zabezpieczenie w sprawach frankowych?

W praktyce największe szanse na uzyskanie zabezpieczenia mają ci kredytobiorcy, którzy spłacili tytułem rat kwotę odpowiadającą wysokości pierwotnego kapitału kredytu (np. kwota kredytu opiewała na sumę 500.000,00 zł, a do dnia wniesienia pozwu spłacono już 550.000,00 zł) – na uwadze należy mieć, iż nie jest wykluczone, że w innych sprawach sąd nie udzieli zabezpieczenia. Sądy wydają również postanowienia wobec kredytobiorców, którzy nie spłacili kapitału, a także, gdy pozwany bank ma stabilną sytuację finansową.

Co w przypadku oddalenia wniosku o zabezpieczenie przez Sąd?

W przypadku gdy sąd oddali wniosek o udzielenia zabezpieczenia (nie udzieli go), kredytobiorca ma  możliwość wniesienia zażalenia. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami wiąże się to z koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości 100 zł za wniosek o uzasadnienie postanowienia o oddaleniu zabezpieczenia.

Co w przypadku przegrania sprawy z bankiem?

Należy zaznaczyć, że zabezpieczenie ma charakter jedynie tymczasowy (na czas trwania postępowania), nie rozstrzyga sporu między kredytobiorcą a bankiem – nie odpowiada na pytanie czy umowa jest ważna, a odracza jedynie konsekwencje związane z płatnością kredytu, a tym samym pomaga w podreperowaniu budżetu frankowiczów. W związku z powyższym w przypadku oddalenia powództwa zabezpieczenie upada i jest traktowane tak jakby nigdy nie obowiązywało, co oznacza konieczność uregulowania ,,zadłużenia” przez kredytobiorców wraz z odsetkami. Warto jednak mieć na uwadze, że długotrwałość postepowania powoduje, że uzyskane zabezpieczenie daje swego rodzaju ochronę dla frankowiczów przed negatywnymi skutkami upadłości lub przejęcia banku.

Decydujące przy powzięciu decyzji o zgłoszeniu zabezpieczenia powinno być jednak to, iż obecnie ponad 90% spraw frankowych jest wygrywanych. Jeśli więc sprawę frankową prowadzi doświadczona w tym temacie kancelaria, to ryzyko uzupełnienia niezapłaconych rat kredytu jest poniżej 10%.